როკსკის გვირაბი არის გზის მშენებლობა, რომელიც აკავშირებს სამხრეთ და ჩრდილოეთ ოსეთს. იგი მდებარეობს ამიერკავკასიის გზატკეცილის მონაკვეთზე, რომელიც გადის სოხების მთის ქვეშ. მისი სიგრძე სამნახევარ კილომეტრს აღემატება. გადასასვლელის ჩრდილოეთი კარიბჭე მდებარეობს ზღვის დონიდან 2040 მეტრზე, სამხრეთის ნიშნულმა გადაკვეთა 2110 მ ხაზი.
გადასასვლელის მშენებლობა XX საუკუნის ოცდაათიან წლებში დაიწყო. იგი აღინიშნა ძლიერი აფეთქებით, რომელიც განხორციელდა ზემო რუკის დასახლებიდან რამდენიმე კილომეტრში. როკის გვირაბის პროექტის შემქმნელების მთავარი მიზანი იყო კასპიისა და შავი ზღვების მიმართულებით მიმავალი სარკინიგზო ხაზების განტვირთვა.
ამ დროისთვის ობიექტი ემსახურება რუსეთიდან სამხრეთ ოსეთის ქალაქებისკენ მიმავალ გზატკეცილს. ათი წლის წინ მან უზრუნველყო უმოკლესი გზა ირანისა და თურქეთის სასაზღვრო ტერიტორიებისკენ.
ისტორიული ფონი
ხანგრძლივი უმოქმედობის შემდეგ, რომელიც თითქმის ორმოც წელს შეადგენდა, გადაწყდა როკის გვირაბის მშენებლობის გაგრძელება. გენერალური გეგმის შემქმნელი ნ.ნაგაევსკი იყო. მან გამოიყენა რუტენ გლაგოლევის ნახატები. ეს ფაქტი დეტალურად იყო აღწერილიმიმოხილულია 1976 წელს მიმოქცევაში გამოქვეყნებულ პერიოდულ ჟურნალში "გეგმური ეკონომიკა".
დაგეგმილი სამუშაოების ჯამურმა ღირებულებამ შეადგინა თითქმის 100 მილიონი რუბლი. გასათვალისწინებელია, რომ ორიგინალური გზა მნიშვნელოვნად შემცირდა. რ.გლაგოლევის აზრით, როკის გვირაბი უნდა წარმოშობილიყო ადგილიდან, რომელსაც რუქ ერქვა. ამ ტერიტორიის მთავარი განსხვავება ზვავსაშიშროებაა. თუმცა, დანაზოგი იმდენად აშკარა იყო, რომ მისი რეკომენდაციები იგნორირებული იყო.
ორგანიზაციული მომენტები
მომავალში გადასასვლელის ტექნიკური მდგომარეობა მოითხოვდა გლობალურ მოდერნიზაციას. ამას ასევე შეუწყო ხელი არასაკმარისად საფუძვლიანმა კვლევამ. გიპროტრანსის ლენინგრადისა და კავკასიის ფილიალების თანამშრომლები ჩიოდნენ რეგიონის რელიეფური მახასიათებლების სირთულეზე. როკის გვირაბში გზა დიდ სიღრმეზე გადიოდა, რამაც ხელი შეუშალა ინჟინრების ფართომასშტაბიან კვლევით მუშაობას.
მთავარი დერეფნის ჩამონგრევის რისკის აღმოსაფხვრელად, მუშებმა ააშენეს დამხმარე. იგი გამოიყენებოდა მხოლოდ სადაზვერვო მიზნებისთვის, მოგვიანებით კი შენობის სავენტილაციო სისტემის კომპონენტი გახდა. მთავარი კლდე, რომელშიც ადიტი იყო ჩადებული, იყო კლდოვანი ნიადაგი.
გეოლოგიური სამუშაო
გვირაბი კავკასიონის მთავარ ქედს ერთდროულად ორი მხრიდან ჭრიდა. ასაფეთქებელი აქტივობა სამხრეთ და ჩრდილოეთ პორტალებზე განხორციელდა. ამ მიზნებისთვის გამოიყენეს ახალი ავსტრიული მეთოდი. იმ დროს გამოყენებული იყო უახლესი და ყველაზე პროდუქტიული აღჭურვილობა. მშენებლობა განხორციელდათითქმის მთელი საათის განმავლობაში.
მაინინგის ექსპორტი განხორციელდა საბჭოთა წარმოების სატვირთო მანქანებზე. მოსაპირკეთებლად შეირჩა ყინვაგამძლე ბეტონი M 300. ერთ კალენდარულ თვეში ნიჟარები 45 მეტრამდე მიწას აითვისეს.
მოდერნიზაცია
გვირაბის რეკონსტრუქცია შვიდი წლის წინ დაიწყო. 2010 წელს დაიწყო მისი პირველი ეტაპი, რომლის დროსაც განახლდა ტექნიკური რედაქტირება. მთლიანად მოიხსნა და გამოიცვალა დერეფნების ძველი საფარი, დამონტაჟდა თანამედროვე საკომუნიკაციო ხაზები.
600 მეტრის წარმოების დასაძლევად ორი გუნდის ერთბაშად ოცდაათი დღე უწყვეტი მუშაობა დასჭირდა. 2012 წელს ყველა დაგეგმილი აქტივობა დასრულდა და საგზაო მოძრაობა დროებით გაიხსნა როკის უღელტეხილის ქვეშ, მაგრამ მხოლოდ სატესტო რეჟიმში.
შემდეგი ნაბიჯი იყო წყალგაუმტარი ფენის შეცვლა, გადასასვლელის განივი მონაკვეთის გაფართოება და სტრუქტურის ინტერიერის დასრულება. 2014 წლის 5 ნოემბერს სოხსის მთაზე გადასასვლელის ოფიციალური გახსნა გაიმართა.
