კაიროდან სულ რაღაც 600 კილომეტრში არის ეგვიპტის უძველესი ქალაქი, ცოცხლებისა და მკვდრების ქალაქი, რომელსაც ლუქსორი ჰქვია. ახალ ხანამდე ქალაქს ერქვა დიდი თებე და პრეფიქსი „დიდი“სულაც არ არის შემთხვევითი, ეს იყო ეპოქის უდიდესი ფარაონების ცხოვრებისა და მეფობის ადგილი..
ქალაქის ისტორია წარსულში
უკან 21-ე საუკუნეში ძვ. ლუქსორი ეგვიპტის დედაქალაქი გახდა. იგი ერთდროულად მდებარეობდა ნილოსის ორივე ნაპირზე, მაგრამ ამ მდინარის პირი არა მხოლოდ წყლის წყაროს წარმოადგენდა, არამედ საკრალურ როლსაც ასრულებდა მკვიდრი მოსახლეობის ცხოვრებაში. ნილოსს ძვ. მდინარის ერთ მხარეს ყვაოდა და ბრწყინავდა სასახლეები, ტაძრები, არქიტექტურული ძეგლები, მარმარილოს ბილიკები, ცხოვრება მეფობდა და დუღდა, მეფედ წოდებული ფარაონები მართავდნენ, ნილოსის მეორე მხარეს ცხოვრება სამუდამოდ გაჩერდა და გაიყინა მოლოდინში - მიცვალებულთა სამყარო იყო და არის დღემდე სამარხებში და პირამიდებში.
ლუქსორი, ეგვიპტე - ცოცხალთა ქალაქი
ამ ლამაზ ქალაქს საინტერესო ისტორია აქვს. იმ ეპოქაში, როდესაც ეგვიპტემ ლუქსორი დედაქალაქად აქცია, ქვეყანა განიცდიდა არქიტექტურული კულტურის აყვავებას. მათზე აღბეჭდილია იმ პერიოდის მმართველი ფარაონების სახელებისამარხები და ძეგლები, მათ შორის რამზესი, სეტი, ტეტმოსი, ტუტანხამონი, ამენოფისი და სხვები. ღმერთ ამუნს თაყვანს სცემდნენ, ააგეს უზარმაზარი სამარხები საკუთარი თავისთვის და ცოლებისთვის და სიკვდილის შემდეგ თან წაიღეს ყველა ყველაზე ძვირფასი ნივთი: იარაღი, სამკაულები. ოქრო, ვერცხლი, ძვირფასი ქვები და სპილენძი, ტანსაცმელი და ასოებიც კი.
ლუქსორში აყვავდა ცოცხალთა სამყარო, დაფნის ფოთლებს შორის ზეცამდე ამაღლებული ტაძრები, სფინქსების ხეივნები ხვდებოდნენ ტაძრების სტუმრებს ქვის გაყინული იერით, გამწვანების ხელოვნური ოაზისები უდაბნოს ძალიან ცენტრი იძლეოდა სიახლეს, აყვავებული ორქიდეების სუნი, ზურმუხტისფერი შუქი. მდიდრული სასახლეები უბრალო მოგზაურებს, რომლებიც მათ პირველად ხედავდნენ, აკანკალებდნენ. ეს იყო უზარმაზარი ნაგებობები, სადაც ათასობით ადამიანს ერთდროულად ეტევა, მათი ფანჯრები დაფარული იყო ტექსტილის კონცხებით მსოფლიოში პირველი კამბრიკიდან, რომელიც ეგვიპტეში გამოჩნდა. თუ უცხოელებმა გაიგეს ქვეყნის სახელი ეგვიპტე - ლუქსორი გამოჩნდებოდა მათ თვალწინ, მოფენილი სასახლეებითა და ტაძრებით, ძეგლებითა და დიდი ბაზრებით. ეს იყო ძლიერი ქალაქი.
თუ ეწვევით ლუქსორს - ცოცხალთა სამყაროს ეგვიპტეს - იხილავთ ქვეყანაში უძველეს და ყველაზე დიდ ტაძარს - ლუქსორის ტაძარს. ის 2100 წელი დგას ჩვენს წელთაღრიცხვამდე და თითქმის იგივე დგას ჩვენშიც, ის ორჯერ უფრო ძველია ვიდრე ჩვენი ქრონოლოგია, მაგრამ მისი დიდებული სვეტები დგანან უკუღმა, ქვის კატები მნახველებს იდუმალი მზერით უყურებენ, თითქოს იციან, რომ ყველა არ მოისურვებენ და დადგებიან ამონის მშვიდობის დასაცავად. არანაკლებ დიდებული ტაძარი ააგეს კარნაკში მზის ღმერთ ამუნ-რას. დიდებულება დაშენობის მონუმენტურობა ჯერ კიდევ აიძულებს არქიტექტორებს დაფიქრდნენ იმაზე, თუ როგორ აიწია იმ დროს, როდესაც მექანიზებული შრომა სრულიად არ არსებობდა, 2 ტონა წონის ქვის ბლოკები 20-30 მეტრამდე ავიდა..
ცოცხლების სამყაროდან მიცვალებულთა სამყარომდე
ცოცხალთა სამყაროში მეფობის დასრულების შემდეგ, თითოეულმა ფარაონმა დატოვა ნილოსის მარჯვენა მხარე, ჩავარდა ლუქსორში - მიცვალებულთა სამყაროს ეგვიპტეში. მდინარის მარცხენა ნაპირზე არის დედოფლების ველი და მეფეთა ველი, სადაც 40-ზე მეტი სამარხია, სადაც განისვენებს თუტმეს 1, თუთმეს 2, თუთმეს 3, ტუტანხამონი, ჰატშეფსუტი, მადინეტ-აბუ და სხვა. ბევრი სამარხი მდებარეობს კლდეებში ღრმად, მხოლოდ გადასასვლელების სიგრძე 70 მეტრია. ასეთი ტაძრები, რომლებშიც ეგვიპტის მეფეები სიკვდილის შემდეგ მარადისობაში მიდიოდნენ, ათწლეულების განმავლობაში იქმნებოდა, ამშვენებდა და ნამდვილ საკურთხევლებად აქცევდა. იმისთვის, რომ რომელიმე თანამედროვეს ხელი არ შეეშალა მკვდარი ფარაონების სიმდიდრეზე, მათ საფლავებს ღმერთების წყევლა იცავდა და ვინც წარსულის მეფეების ოქროსფერს შეხებოდა, ყველაზე საშინელი სასჯელი უნდა დაემუქრა.
წარსულის სიმშვიდე და სიმდიდრე დღეს გვამხნევებს. 1979 წელს, ლუქსორის მონუმენტური სტრუქტურებისა და მუზეუმების დასაცავად, ქალაქი იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში შეიტანეს. ეწვიეთ ცოცხალ "ღია ცის ქვეშ მუზეუმს" - ლუქსორს. ეგვიპტე მთელი თავისი დიდებით არ გამოცხადდება მათ, ვისაც ეს ქალაქი არ უნახავს. აქ ყოველწლიურად ასობით ათასი ტურისტი მოდის. ეგვიპტეში ჩასულ მოგზაურთა უმეტესობისთვის ლუქსორი (ფოტო ინტერნეტში - ამის დასტური) ერთ-ერთი მთავარი ღირსშესანიშნაობაა.
