რუსეთში არ არის მთამსვლელი, რომელსაც ბეზენგის კედლის შესახებ არ სმენია. კავკასიონის ქედის ამ ქედის ფორმის რეგიონს აღტაცების გარეშე ვერ შეხედავ. ბეზენგის კედელი ელბრუსისა და ყაზბეკის გარდა მთის ერთ-ერთი ყველაზე მაღალი მონაკვეთია. მთის მწვერვალების ყველა დამპყრობელს შეუყვარდება იგი.
ბეზენგის კედლის აღწერა
კავკასიონის ქედის ყველაზე ფართო ნაწილი მდებარეობს ყაბარდო-ბალყარეთის სოფელ ბეზენგთან, საქართველოს საზღვართან. აქედან იწყება კავკასიონის უმაღლესი მთის მწვერვალების ჯაჭვი - ბეზენგის კედელი. იგი გადაჭიმულია 12 კმ-ზე მეტ მანძილზე. კავკასიის რვა ხუთათასიანიდან ექვსი ბეზენგის კედელზე მდებარეობს. ორ მათგანზე, შხარასა და ჯინგიტაუზე, მწვერვალები 5000 მეტრზე მეტ სიმაღლეს აღწევს. კიდევ ოთხი მწვერვალი, შოთა რუსთაველი, კატინ-ტაუ, მწვერვალი ლალვერი და ულამაზესი მწვერვალი გესტოლას სიმაღლე 5000 მეტრზე ოდნავ დაბალია.
მთის მწვერვალების ფერდობები დაფარულია თოვლით და ეშვება ბეზენგის მყინვარამდე. კლდოვანი ნეკნების გასწვრივ არის მარშრუტები, რომლებზეც მწვერვალებზე ასვლა ხდება შემოდგომიდან გაზაფხულამდე. ზაფხულში მათი დაპყრობა საშიშად ითვლება თოვლის დნობის გამო.
ბეზენგის კედელს ძალიან ლამაზი ხედი იშლება საქართველოდან. ლაშქრობა მთაშისვანეთის გაკეთება შესაძლებელია სპეციალური აღჭურვილობის გარეშე. ეს მარშრუტი ხელმისაწვდომია ყველა ჯანმრთელი ადამიანისთვის. ტურისტული ბილიკი გადის ძალიან თვალწარმტაცი უბანზე, რომელსაც ქართველები ქვეყნის მარგალიტს უწოდებენ.
ბეზენგი და სხვა მყინვარები
კავკასიის ერთ-ერთი უდიდესი მყინვარია ბეზენგი. მას იკავებს დაახლოებით 36 კვ. კმ. ყინულის სისქე ზოგან 180 მეტრს აღწევს. გლობალური დათბობის გამო ის დნება და ყინულის საფარის ფართობი თანდათან მცირდება. მყინვარები შხარა, ადიში, ნაგებსკი მთების კალთებიდან ეშვება. ისინი უფრო მცირე ზომის არიან, მათი დნობა უფრო აქტიურია მზის და წვიმის გავლენის გამო. მთის მწვერვალების დამპყრობთა შორის ბეზენგის კედელს "კავკასიის ჰიმალაი" უწოდეს..
ადგილობრივი მოსახლეობა ულუ-ჩერანის კედელზე არსებულ უზარმაზარ მყინვარს უწოდებს. მასში წარმოქმნილი გროტოდან გამოდის ქარიშხალი მდინარე ჩერექ ბეზენგი, რომელიც საზრდოობს თოვლის დნობით..
სალაშქრო ბანაკი ბეზენგში
მთების კალთებზე არის სხვადასხვა სირთულის მარშრუტები. ყოველწლიურად ბეზენგის კედელი ასობით მთამსვლელის ყურადღებას იპყრობს. მათთვის ბეზენგის ბანაკი მთაში აშენდა. იგი მდებარეობს კავკასიონის ქედის ფერდობზე, დაახლოებით 2200 მეტრის სიმაღლეზე და ღიაა მხოლოდ ზაფხულში. გესტოლას მწვერვალი აშკარად ჩანს ბანაკიდან.
ალპური ბანაკი "ბეზენგი" გათვლილია 220 ადამიანზე. სასტუმროს აქვს ოთახები სხვადასხვა დონის კომფორტით. ბანაკის ტერიტორიაზე ასევე არის 2-4 ადამიანზე გათვლილი სახლები. დასასვენებლად არის ჩოგბურთის კორტები,სპორტული მოედნები, ბარი, საუნა საცურაო აუზით.
ბანაკში შეგიძლიათ იქირაოთ აღჭურვილობა, გამოიყენოთ ინსტრუქტორის დახმარება მარშრუტის შემუშავებასა და ასვლაში. ბაზა უზრუნველყოფს რადიოკავშირს მთაში ჯგუფებთან. ბანაკში ყოფნის ღირებულება მოიცავს სამედიცინო მომსახურებას, 3-ჯერადი კვების ორგანიზებას სასადილოში და მარშრუტზე, სასაზღვრო ზონაში საშვის გაცემას.
როგორ დაიწყო მწვერვალების დაპყრობა
ბეზენგის კედელი, რომლის ფოტოსაც სტატიაში ხედავთ, ყოველთვის იზიდავდა არა მარტო ადგილობრივ, არამედ უცხოელ მთამსვლელებსაც. გესტოლას მწვერვალზე პირველი ასვლა 1886 წელს გაკეთდა ბრიტანელი მთამსვლელების მიერ სამხრეთ-დასავლეთის ფერდობზე. 1888 წელს ბრიტანელებმა ჩაატარეს სამი ექსპედიცია და პირველად დაიპყრეს მთავარი შხარა და აღმოსავლეთი ჯანგი-ტაუ, ჩრდილო-აღმოსავლეთის ქედის მიყოლებით..
1903 წელს საერთაშორისო ექსპედიცია გაემგზავრა ბეზენგის კედლის დასაპყრობად, რომელშიც შედიოდნენ მთამსვლელები გერმანიიდან, ინგლისიდან, შვეიცარიიდან და ავსტრიიდან. მათ პირველებმა გადალახეს ჯანგი-ტაუს სამი მწვერვალი და ასევე გადავიდნენ ლიალვერის მწვერვალიდან გესტოლამდე. საბჭოთა ალპინისტებმა ბეზენგის კედლის მწვერვალების დაპყრობა გასული საუკუნის 30-იანი წლების შუა ხანებიდან დაიწყეს საბჭოთა-გერმანიის თანამშრომლობის ფარგლებში. 1928 წელს აღმართი იყო შხარაში ჩრდილო-აღმოსავლეთის ქედის გასწვრივ. ქართველმა მთამსვლელებმა გესტოლას მწვერვალი პირველად სვანეთიდან 1931 წელს ავიდნენ.
მას შემდეგ საბჭოთა და რუსი მთამსვლელები ყოველწლიურად ადგენენ სხვადასხვა მარშრუტებსრთული ტური. ამ დრომდე ბეზენგის კედელზე ტრავერსი ითვლება "ოსტატების გზად".
ხელოვნური ქვა "ბეზენგის კედელი"
ქვეყნის თითოეული რეგიონი გამოირჩევა ორიგინალური არქიტექტურით, რომელიც ხაზს უსვამს ეროვნულ თავისებურებებსა და კულტურულ ტრადიციებს. კავკასიაში ბუნებრივ ქვას ყოველთვის იყენებდნენ სამშენებლო მასალად. ამ რეგიონისთვის დამახასიათებელი კოშკები და სახლები საუკუნეების მანძილზე დგას და ტურისტების ყურადღებას იპყრობს.
სამშენებლო ტექნოლოგიების განვითარებასთან ერთად გამოჩნდა ახალი მასალები სახლების მოსაპირკეთებლად, რომლებიც შენობებს ფერად იერს ანიჭებენ. ერთ-ერთი მათგანია „ბეზენგის კედელი“ – დეკორატიული ქვა, რომელიც ასახავს სხვადასხვა კლდის სტრუქტურებს. ამ მასალის ქვისა გამოიყურება ელეგანტური და თანამედროვე.
ხელოვნურ ქვას აქვს გლუვი ტექსტურა, ამიტომ მისი დადება ადვილია. იგი გამოიყენება შენობების ფასადების მოსაპირკეთებლად, სამზარეულოს ან დერეფნის ინტერიერის გაფორმებისთვის, ასევე ბარებისა და კაფეების ნაციონალურ სტილში. რამდენიმე ფერისა და ტექსტურის ქვით მოპირკეთებულ კედლებს განსაკუთრებით ლამაზი ხედი აქვს.
როგორ მივიდეთ ბეზენგის კედელთან
ბეზენგის კედელი იზიდავს ბევრ ტურისტს და სპორტსმენს სხვადასხვა დონის ვარჯიშით. როგორ მივიდეთ ბანაკში? ეს კითხვა განსაკუთრებით აწუხებს მათ, ვინც პირველად აპირებს მთაში დასვენებას. ალპურ ბანაკში მისასვლელად, თქვენ უნდა გასცეთ საშვი სასაზღვრო ზონაში. ამისათვის თქვენ უნდა გაუგზავნოთ მოთხოვნა ადმინისტრატორს. ალპურ ბანაკ „ბეზენგს“აქვს გადაადგილება რკინიგზის სადგურებიდან წინ და უკუ მიმართულებითდა ნალჩიკის, პიატიგორსკის, მინერალნიე ვოდის აეროპორტები. ტურისტებს დანიშნულების ადგილამდე მიჰყავთ კომფორტული ავტობუსებით, მარშრუტს გიდები და პორტირები ემსახურებიან.
მათ, ვისაც სურს ბანაკში საკუთარი მანქანით გამგზავრება, უნდა იცოდეს, რომ გზაზე მხოლოდ ჯიპის გავლა შეუძლია. სოფელ ბეზენგთან მისვლა ნალჩიკიდან ტაქსით არის შესაძლებელი, გარდა ამისა, სოფელში დღეში ერთხელ მიდის რეგულარული ავტობუსი.
